مطالعه ی تاریخ و تبعاً نتایجی که از آن استنتاج می گردد مبتنی بر پارادایمی است که تاریخ نگاری به آن اتکا دارد. در این مسیر، تاریخ هنر و تاریخ نگاری هنر از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. چرا که آثار هنری سرآغاز حیاط معنوی و فرهنگی انسان ها هستند. این پژوهش با رویکردی به تاریخ نگاری و نقد آن بخش از این تاریخ، که در پیوستگی با نظریات علمی دوران روشنگری است، تنظیم شده و همچنین آرای متفکران حوزه ها...

امروزه در باستان­شناسی عصر نوسنگی، دیرین اقلیم­شناسی از رهیافت های بنیادین به شمار می آید. حدود هزارۀ دهم پ. م. تغییرات گستردۀ هولوسین، مقدمات انقلاب نوسنگی و پیدایش روستانشینی را فراهم کرد. تحولات هولوسین البته جغرافیای زیستی فلات ایران را هم دگرگون کرد؛ و در فاصلۀ حدود 800/12 پ. م. تا 500/3  سال پ. م. دمای هوا و پوشش گیاهی و جانوری آن به دفعات متحول شد؛ تا این که اقلیم فلات ایران در حدود 500/...

پژوهش حاضر اولین بازنگری جامع در خصوص مطالعات باستان شناختی تپه عبدالحسین می باشد تا از این طریق گاهنگاری محوطه بازبینی شده و با مطالعه ی دقیق اشیا و اطلاعات به دست آمده از کاوش، شیوه ی معیشت ساکنین محوطه مشخص گردد. هم چنین با مطالعه ی جغرافیای ارتباطی تپه عبدالحسین با محوطه های هم دوره در زاگرس مرکزی و مطالعات تطبیقی ابزارها و اطلاعات، به تبیین برهم کنش های منطقه ای بپردازد. روش انجام این پژ...

امروزه در باستان­شناسی عصر نوسنگی، دیرین اقلیم­شناسی از رهیافت‌های بنیادین به شمار می‌آید. حدود هزارۀ دهم پ. م. تغییرات گستردۀ هولوسین، مقدمات انقلاب نوسنگی و پیدایش روستانشینی را فراهم کرد. تحولات هولوسین البته جغرافیای زیستی فلات ایران را هم دگرگون کرد؛ و در فاصلۀ حدود 800/12 پ. م. تا 500/3  سال پ. م. دمای هوا و پوشش گیاهی و جانوری آن به دفعات متحول شد؛ تا این که اقلیم فلات ایران در حدود 500/...

به منظور بررسی و شناخت روند کشاورزی و چگونگی اقتصاد معیشتی منطقه فارس از دوره نوسنگی تا عصر برنز، این پژوهش برمبنای داده های گیاهی بدست آمده از فصل اول کاوش محوطه باستانی تل سبز انجام گردیده است. حجم داده های گیاهی کم ولی از وضعیت حفاظتی نسبتا خوبی جهت شناسایی گونه های گیاهی برخوردار بودند. نتایج اولیه دانه شناسی تل سبز، بیانگر وجود گیاهانی از گروه غلات مانند گندم (triticum) و جو (hordeum) و گر...

سکونت گاه های دوره نوسنگی قدیم در منطقه دریاچه ارومیه آذربایجان مسئله ای است که تاکنون منابع منتشرشده درباره محوطه های باستانی این منطقه به آن اشاره ای نداشته اند. البته در پیرامون دریاچه ارومیه شماری از محوطه های باستانی عصر نوسنگی وجود دارند که از بررسی و کاوش آنها اطلاعات ارزشمندی منتشر شده است؛ مثل حاجی فیروز تپه، یانیق تپه و اهرنجان تپه. با این حال، برعکس آنچه تاکنون منتشر شده، داده ها و م...

دشواری های زیست محیطی مرکز فلات ایران، و همجواری با مناطق پرفشار بیابانی و محدود شدن به واسطه دیواره های عظیمی از رشته کوه ها، مشخصه هائی هستند که دست در دست هم موثرترین عوامل جغرافیائی اثر گذار بر فرهنگ های ساکن منطقه در طول هزاره های متمادی را ایجاد کرده و به مثابه قالبی، خمیره فرهنگ های پیش از تاریخی را درون خود شکل داده اند. علی رغم پژوهش های گسترده ای که طی چندین دهه اخیر در زمینه فرهنگ ه...

سکونت‌گاه‌های دوره نوسنگی قدیم در منطقه دریاچه ارومیه آذربایجان مسئله‌ای است که تاکنون منابع منتشرشده درباره محوطه‌های باستانی این منطقه به آن اشاره‌ای نداشته‌اند. البته در پیرامون دریاچه ارومیه شماری از محوطه‌های باستانی عصر نوسنگی وجود دارند که از بررسی و کاوش آنها اطلاعات ارزشمندی منتشر شده است؛ مثل حاجی‌فیروز‌ تپه، یانیق‌‌تپه و اهرنجان‌‌تپه. با این حال، برعکس آنچه تاکنون منتشر شده، داده‌ها ...

مبادله و تجارت در پیش رفت جوامع بشری نقشی بسیار مهم داشته است. مبادله محصول تولید است و تولید برای اولین بار در دورۀ نوسنگی خاور نزدیک، به مرکزیت ایران، مفهوم واقعی یافته؛ بنابراین مبادله و تجارت از این دوره آغاز شده است. گوردون چایلد در بیان مراحل توسعۀ اجتماعی و اقتصادی تمام جوامع انسانی، سه انقلاب را شناسایی کرده است: 1. انقلاب تولید غذا که همان دورۀ نوسنگی خاور نزدیک و ایران است؛ 2. انقلاب ...

وجود صدها تپه و محوطه باستانی منعلق به دوره های فرهنگی گوناگون، در حوزه درون فرهنگی هلیل رود نشانه غنا و سرشاری این حوزه فرهنگی کشور می باشد. یکی از مهم ترین این دوره ها دوره مس و سنگ است زیرا پایه های فرهنگ بزرگ عصر مفرغ منطقه در این دوره شکل گرفته است. هدف از انجام این پژوهش مشخص کردن توالی فرهنگی دوره مس و سنگ و شناسایی عوامل موثر بر استقرارهای این دوره بوده که با توجه به اهداف موجود، پرسش ه...